در همان دهه سی میلادی جهان می‌دانست در اتحاد جماهیر شوروی خبرهایی هست. اما دقیقاً نمی‌دانستند چه خبرهایی. به‌علاوه لشکری از روشنفکران چپ در محافل آکادمیک و رسانه‌های غربی این گمانه‌زنی‌ها را تبلیغات بی‌رحمانه و پروپاگاندا علیه تنها کشور حقیقتاً سوسیالیستی جهان تعبیر می‌کردند. منبع خبری دنیای آزاد عملاً محدود می‌شد به سفارتخانه‌هایشان در شوروی، که آنها هم به دقت کنترل می‌شدند. ارتباط به حدی کم بود که آیزایا برلین در دیداری که اندکی پس از پایان جنگ با آنا آخماتووا دارد از او می‌شنود از 1920 تا به حال او تنها یک لهستانی را دیده و هیچ خارجی‌ای ملاقات نکرده است.

گولاگ یعنی چه؟

گولاگ به روسی ГУЛАГ مخفف اداره کل اردوگاه‌های کار و بازپروری است. نهادی که ناظر بر اردوگاه‌های کار اجباری در سراسر کشور اتجاد جماهیر شوروی بود. برخلاف تصور رایج، این اردوگاه‌ها فقط در سیبری نبودند، بلکه در تمام خاک شوروی از قفقاز تا دریای سفید و از سیبری تا قزاقستان پراکنده بودند. «دشمنان خلق» به این اردوگاه‌ها فرستاده می‌شدند تا برای خلق کار رایگان کنند و پروژه‌های غول‌آسایی مثل حفر کانالی برای اتصال دریای سفید به دریای بالتیک را پیش ببرند. اگر از سرما یا سختی کار یا کمی غذا یا بیماری‌های واگیردار می‌مردند از دشمنان خلق عددی کم شده بود (براساس آمارهایی تا 18 میلیون عدد از دشمنان کم شد) و اگر زنده می‌ماندند، بالاخره کاری انجام شده بود.

این داستان گولاگه، سیستم سرکوبگر و جنایتکاری که ابعاد گسترده و عمر عجیب و طولانی داشت و یکی از مهمترین پدیده های تاریخی قرن بیستم بود، اردوگاه هایی که با شروع حکومت بولشویک ها ساخته شدن و در دهه 1950 به اوج فعالیت رسیدن، حدود 500 اردوگاه کار اجباری که در مجموع در طی 40 سال 20 میلیون نفر واردش شدن، تقریبا از هر 7 بزرگسالی که در شوروی زندگی میکرد یک نفرشون تجربه این گولاگ ها رو داشته، اردوگاه هایی که از قطب شمال تا آسیای میانه، از شرق تا غرب همه جای شوروی بودن، و برای دهه ها این سیستم پنهان بود و انکار میشد، گولاگ ها مثل یک حکومت مستقل در دل شوروی بودن که هیچ قانونی شامل حالشون نمیشد.