وقتی اسم «فاکس کان» را میشنویم، بی اختیار اولین چیزی که به ذهن مان میرسد، آیفون و داستان های خودکشی های کارگران این کارخانه در سال ۲۰۱۰ است. در آن سال نزدیک به ۱۸ نفر خودکشی کردند و مرگ ۱۴ نفر تایید شد.فاکس کان تولیدکننده ی پیمانکاری محصولات الکترونیکی است که مرکز مدیریت آن در توچنگ و شهر نیو تایپه تایوان قرار دارد. آنها به عنوان بزرگترین ارائه دهنده ی خدمات تولید تجهیزات الکترونیک در جهان شناخته میشوند. تری گو، این شرکت را در سال ۱۹۷۴ و به عنوان یک تولیدکننده ی قطعات برقی راه اندازی کرد. درسال ۱۹۷۴ که استیو جابز ۱۹ ساله هنوز در شرکت آتاری فعالیت میکرد، تری گو ۲۴ ساله، ۷۵۰۰ دلار از مادرش قرض گرفت تا استارتاپش را راهاندازی کند.
شرکت فاکس کان درحال حاضر با حدود یک و نیم میلیون کارگر به عنوان پیمانکار و سازنده محصولات شرکت های بزرگی مثل آمازون، نوکیا و اپل را تولید میکند و چهل درصد ظرفیت این کمپانی به تولید محصولات اپل اختصاص دارد، این شرکت بیشتر نیروی کار خود را از شهرها و روستاهای فقیرنشین چین استخدام میکنه و با تبلیغات گسترده ای که انجام میده کارگران را به امید فعالیت و کار در یک شرکت معتبر و معروف همراه با شرایط کاری بسیار مناسب به سمت خود میکشاند، اما جالبه بدونید که فاکس کان درکنار هزینه های خوابگاه و خوراکی که از کارگران میگیره حتی هزینه های مشاوره های قبل از استخدام را هم از این کارگران دریافت میکنه!
عمده محصولات اپل در کشور چین توسط کارخانه های فاکس کان تولید میشوند. شاید یکی از بزرگترین دستاوردها و ابزارک های ساخته دست بشر در کارخانه های فکس کان مونتاژ میشود ولی هنوز خبرهای ناگوار و تکان دهنده از درون این کارخانه ها به بیرون درز میکند. مواد حلالی که برای ساخت محصولات و صفحات آیفون استفاده میشود بسیار خطرناک است و باعث میشود حس لامسه کارگران از بین برود. در سال 2009 یکی از گوشی های آیفون گم میشود. مسئولان حراست شرکت کارگری به نام مستعار یونگ را مسئول گم شدن آیفون میدانند و او را برای بازجویی میبرند، او را نزدیکی های دوازده شب کتک میزنند تا اعتراف کند که این گوشی را دزدیده است، در صورتی که دوربین های امنیتی نشان داد که او هیچ کاری نکرده است. صبح روز بعد جسدش را در خوابگاه شرکت پیدا میکنند؛ او خودکشی کرده بود. وقتی از استیو جابز درباره این موضوع توضیح خواستند گفت من بابت این موضوع واقعا ناراحت هستم و حتما باید پیگری شود ولی با توجه به تعداد کارگر هایی که ما در چین داریم، این امار یعنی 7 نفر در هر 100 هزار نفر از امار خودکشی که الان در امریکا هست، کمتر است.
حاشیه های فاکس کان به همین جا ختم نشد، حالا مشخص شده که این شرکت با همکاری دولت چین دانش آموزان کم سن و سال را به صورت اجباری برای کارآموزی و درواقع کارکشیدن به این کارخانه ها میفرستن، درحالی که این دوره کار آموزی هیچ ارتباطی با رشته تحصیلی بسیاری از این دانش آموزان ندارد و حتی مجبور به اضافه کاری و شب کاری هم میشوند، حتی با وجود پیگیری والدیت تعدادی از این دانش آموزان، دولت چین حاضر به عقب نشینی نشد و اعلام کرد که این دوره های کارآموزی در راستای آموزش دانش آموزان بوده.
فرهنگ کاری تری گو، به گونه ای بود که فشار بالای وارد شده بر کارگران را آن چنان عجیب نمیدانست. او خود طرفدار کار زیاد بود و به هیچ وجه تعادل مناسبی بین زندگی کاری و شخصی نداشت. گو در ابتدا واکنش جدی به خودکشی ها نداشت و آن ها را بسته به ابعاد عظیم کارخانه هایش، آنچنان عجیب نمیدانست. البته او پس از چند مورد گزارش، بالاخره دست به اقدام زد. پس از ثبت گزارش نهمین خودکشی در فاکس کان، شرکت سه میلیون متر مربع پوشش توری را در مراکز تولید و استراحت نصب کرد تا از خودکشی کارگران با پریدن از ساختمان، مقابله کند. تری گو تا سال ۲۰۱۹ به عنوان رئیس هیئت مدیره و مدیر کل فاکس کان فعالیت میکرد تا اینکه با هدف شرکت در انتخابات ریاست جمهوری تایوان، از سمتش کنار رفت.
در طی سال های اخیر خبرنگاران زیادی سعی کردند به صورت پنهانی وارد کارخانه فاکس کان شوند و خبر و گزارش و عکس برای دنیای بیرون بیاورند. چندین خبرنگار موفق شدند و چندین خبرنگار نیز دستگیر و مورد ضرب و شتم قرار گرفتند. آخرین مورد؛ برایان مرچنت سردبیر مجله فناوری مادربورد توانست از طریق دستشویی ها به درون کارخانه فاکس کان قدم بگذارد و چندین ساعت گشت بزند و از نزدیک دنیای مرگ بار، حزن انگیز و سرد آنجا را ببیند و یک گزارش مفصل در نشریه گاردین چاپ کند.
او در گزارشش میگوید: روزگاری در این کارخانه نزدیک به ۴۵۰ هزار نفر کار و زندگی میکردند اما امروز این تعداد کمتر شده است. در این کارخانه ساختمان های بلند، خوابگاه ها، نهارخوری و هر چیزی که یک شهر نیاز دارد، پیدا میشود. میگویند کارخانه فاکس کان مشهورترین کارخانه تولید و مونتاژ آیفون است ولی پنهان کارترین و مخوف ترین کارخانه دنیا هم هست. هیچکس نمیتواند وارد آنجا شود. دیوارهای بلند کارخانه غیرقابل نفوذاند و همه کارگران باید با کارت شناسایی وارد شوند. نگهبانان امنیتی در همه جا حضور دارند و رانندگان کامیون ها با اثر انگشت وارد کارخانه میشوند. هر حرکت مشکوکی در اطراف کارخانه سریعا بررسی و با واکنش روبرو میشود. تابلوهای هشدار دهنده در بیرون کارخانه نصب شدند.
وضعیت کار در این کارخانه از سال ۲۰۱۰ تا کنون تغییر نکرده است. دوازده ساعت کار مداوم و پرفشار همراه با توهین و تحقیر و جریمه از سوی مدیران کارخانه و سخت گیری هایی که نهایتا به جنون و افسردگی و خودکشی ختم میشوند. یک کارگر باید روزی ۱۷۰۰ آیفون از زیر دست اش عبور کنند. یعنی سه آیفون در یک دقیقه و به مدت دوازده ساعت. برای برخی دیگر از کارگران این وضعیت ۶۰۰ تا ۷۰۰ آیفون در طور یک روز کاری است. بیشتر کارگران فقط یک سال در فاکس کان دوام میآورند. به همین دلایل، گردش نیروی کار در آنجا بالا است و اکثر کارگران جوان هستند. در هر اتاق خوابگاه های کارخانه فاکس کان حدود ۸ نفر میخوابند. اعتراضهای دسته جمعی نیز رخ میدهد. در سال ۲۰۱۲، ۱۵۰ کارگر روی سقف یکی از ساختمان ها جمع شدند و تهدید کردند که پایین میپرند. باز هم در سال ۲۰۱۶ یک گروه کوچک تر چنین اعتراضی داشتند. کارگران عموما مشکلات روانی دارند و پریشانی چهره همه معلوم است. به قول یکی از کارگران سابق فاکس کان «اینجا جای خوبی برای انسان ها نیست». همه این ها وقتی بدتر میشود که آن سوی ماجرا اپل و آیفون باشد.
شرایط کار نامناسب این کارخانه ها باعث شد که کارگران چندین بار اعتصاب کنند ولی این اعتراضات با دخالت دولت چین و پلیس این کشور سرکوب شد، حتی در چند مورد هم خانواده افرادی که در این کارخانه ها خودکشی کردند شکایت هایی را علیه فاکس کان در دادگاه های مختلف مطرح کردند که هیچ کدوم به نتیجه ای نرسید و با پرداخت یک غرامت بسیار بسیار ناچیز پرونده ها مختومه اعلام شدند.